Krishnamurti: Thưa bạn, đây là một nghi vấn quan trọng. Làm ơn, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu nó cẩn thận và xem thử điều gì nó hàm ý. Bây giờ, hầu hết chúng ta đều bị nhàm chán bởi điều gì chúng ta gọi là công việc của chúng ta, việc làm của chúng ta, thói quen đều đặn hàng ngày của chúng ta. Những người ưa thích công việc, và những người bị ép buộc làm việc do bởi cần thiết, và những người phát giác rằng công việc gây nhàm chán – tất cả họ đều bị nhàm chán. Cả những người ưa thích công việc và những người chống đối nó đều bị nhàm chán, đúng chứ?
Bây giờ, nó là gì mà khiến cho chúng ta nhàm chán? Liệu nó là chính công việc? Hay liệu nó là sự chống đối công việc của chúng ta, hay liệu nó là sự tẩu thoát khỏi những tác động khác ập vào chúng ta? Bạn theo kịp vấn đề chứ? Tôi hy vọng tôi đang trình bày rõ ràng. Đó là, người ưa thích công việc của anh ấy quá bị vướng víu trong nó, quá bị trói buộc trong nó, đến độ nó trở thành một nghiện ngập. Thế là tình yêu công việc của anh ấy trở thành một tẩu thoát khỏi sống. Và đối với người chống đối công việc, mong ước anh ấy đang làm một công việc nào khác, có sự xung đột liên tục của chống đối lại điều gì anh ấy đang làm. Vì vậy vấn đề của chúng ta là: liệu công việc làm cho chúng ta nhàm chán? Hay sự nhàm chán bị tạo ra bởi sự chống đối lại công việc ở một phía, và bằng cách sử dụng công việc để trốn tránh những ảnh hưởng của sống ở phía khác? Đó là, liệu hành động, công việc, làm cho cái trí nhàm chán; hay liệu cái trí bị làm cho nhàm chán bởi trốn tránh, bởi xung đột, bởi chống đối? Chắc chắn, nó không là công việc; nhưng sự chống đối, làm cho cái trí nhàm chán. Nếu bạn không chống đối và chấp nhận công việc, điều gì xảy ra? Công việc không làm cho bạn nhàm chán, bởi vì chỉ một phần cái trí của bạn đang vận hành với công việc mà bạn phải làm. Phần còn lại của con người bạn, tầng ý thức bên trong, tầng che giấu, bị bận rộn với những suy nghĩ mà bạn thực sự quan tâm. Vì vậy không có xung đột. Điều này có lẽ nghe có vẻ khá phức tạp, nhưng nếu bạn muốn theo sát nó cẩn thận, bạn sẽ thấy rằng cái trí bị làm cho nhàm chán, không phải bởi công việc, nhưng bởi chống đối lại công việc, hay bởi chống đối lại sống. Ví dụ, bạn phải làm một công việc nào đó mà có lẽ mất năm hay sáu tiếng đồng hồ. Nếu bạn nói, ‘Chán quá, thật là một công việc khủng khiếp, tôi ước tôi có thể làm công việc nào khác’; chắc chắn, cái trí của bạn đang chống đối lại công việc đó. Một phần cái trí của bạn đang ao ước bạn đang làm việc gì khác. Sự phân chia này, bị gây ra qua sự chống đối, tạo ra sự nhàm chán, bởi vì bạn đang sử dụng nỗ lực của bạn một cách phí phạm, ao ước bạn đang làm một công việc nào khác. Bây giờ, nếu bạn không chống đối nó, nhưng làm việc gì thực sự cần thiết, vậy thì, bạn nói, ‘Tôi phải kiếm sống và tôi sẽ kiếm sống một cách đúng đắn.’
Nếu bạn bị bận rộn khi làm việc gì đó mà bạn phải làm để kiếm sống, và nếu bạn chống đối lại nó, chắc chắn cái trí trở nên nhàm chán bởi vì chính sự chống đối đó giống như một động cơ đang chạy mà cái phanh đang bị hãm lại. Điều gì xảy ra cho cái động cơ tội nghiệp đó? Sự vận hành của nó bị trì trệ, đúng chứ? Nếu bạn đã lái một chiếc xe hơi, bạn biết việc gì sẽ xảy ra nếu bạn cứ hãm phanh – không những bạn sẽ làm mòn cái phanh, mà bạn sẽ còn làm hư hỏng động cơ. Đó chính xác là điều gì bạn đang làm khi bạn chống đối lại công việc. Trái lại, nếu bạn chấp nhận công việc gì bạn phải làm, và làm nó một cách thông minh và trọn vẹn hết sức mình, vậy thì điều gì xảy ra? Bởi vì bạn không còn đang chống đối, những tầng khác của ý thức của bạn đều hoạt động không liên quan đến việc gì bạn đang làm; bạn đang trao chỉ cái trí tầng ý thức bên ngoài cho công việc của bạn, còn tầng ý thức bên trong, phần che giấu của cái trí của bạn lại bị bận rộn bởi những công việc khác mà trong đó có nhiều sinh khí hơn, nhiều chiều sâu hơn. Mặc dầu bạn đối diện công việc, tầng ý thức bên trong đảm đương và vận hành.
Bây giờ, nếu bạn quan sát, điều gì thực sự xảy ra trong sống hàng ngày của bạn? Ví dụ, bạn quan tâm tìm được Thượng đế, hay có an bình. Đó là sự quan tâm thực sự của bạn mà cả tầng ý thức bên ngoài lẫn bên trong đều bị bận rộn – tìm được hạnh phúc, tìm được sự thật, sống một cách đúng đắn, tốt lành, minh bạch. Nhưng bạn phải kiếm sống; bởi vì không có sự việc như sống trong cô lập – cái mà hiện diện, ở trong liên hệ. Thế là, quan tâm đến sự an bình, và bởi vì công việc của bạn trong sống hàng ngày ngăn cản điều đó, bạn chống đối lại công việc. Bạn nói, ‘Tôi ước tôi có nhiều thời gian hơn để suy nghĩ, để tham thiền, để luyện tập violin’, hay bất kỳ việc gì. Khi bạn làm việc đó, khi bạn chỉ chống đối lại công việc bạn phải làm, chính sự chống đối đó là một lãng phí của nỗ lực, mà làm cho cái trí nhàm chán. Nhưng nếu bạn nhận ra rằng tất cả chúng ta đều làm những công việc khác nhau mà phải được làm – viết thư, nói chuyện, hốt phân bò, hay công việc gì bạn muốn – và vì vậy không chống đối, nhưng nói, ‘Tôi phải làm công việc đó’, vậy thì bạn sẽ sẵn lòng làm nó mà không nhàm chán. Nếu không có chống đối, khoảnh khắc công việc đó làm xong, bạn sẽ phát giác rằng cái trí của bạn an bình; bởi vì tầng ý thức bên trong, những tầng sâu thẳm hơn của ý thức, quan tâm đến an bình, bạn sẽ phát giác rằng an bình bắt đầu hiện diện. Vì vậy, không có sự phân chia giữa hành động, mà có lẽ là công việc đều đặn, mà có lẽ không hứng thú, và sự theo đuổi sự thật của bạn; chúng hòa hợp khi cái trí không còn đang chống đối, khi cái trí không còn bị làm cho nhàm chán qua chống đối. Chính bởi sự chống đối mới tạo ra sự phân chia giữa an bình và hành động. Chống đối được đặt nền tảng trên một ý tưởng, và chống đối không thể tạo ra hành động. Chính hành động mới giải thoát, không phải sự chống đối công việc.
Vì vậy rất quan trọng phải hiểu rõ rằng cái trí bị làm nhàm chán qua chống đối, qua phê bình, khiển trách, và qua trốn tránh. Cái trí không bị nhàm chán khi không-chống đối, không-phê bình, không-khiển trách, vậy là nó sinh động, năng động. Chống đối chỉ là cô lập, và cái trí của một người liên tục đang tự-cô lập chính anh ấy một cách có ý thức hay không-ý thức, bị làm cho nhàm chán bởi sự chống đối này.
-Krishnamurti-
Biên tập và chọn lọc: Lục Phong
30/12/2013
Nguồn: Thư viện hoa sen
hay!
Trả lờiXóa